Τι είναι
Οι δυσπλαστικές αλλοιώσεις του κόλπου, γνωστές και ως VaIN (Vaginal Intraepithelial Neoplasia), αποτελούν προκαρκινικές βλάβες του επιθηλίου του κόλπου. Πρόκειται για σπάνια πάθηση, που συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με εμμένουσα λοίμωξη από ογκογόνους τύπους του ιού HPV (Human Papillomavirus). Παρά τη σπανιότητά τους, οι αλλοιώσεις αυτές απαιτούν έγκαιρη διάγνωση και σωστή θεραπευτική προσέγγιση, καθώς ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο του κόλπου.
Τι είναι οι δυσπλαστικές αλλοιώσεις του κόλπου;
Η VaIN χαρακτηρίζεται από κυτταρικές αλλοιώσεις στον επιθηλιακό ιστό του κόλπου, χωρίς όμως να υπάρχει διήθηση στους βαθύτερους ιστούς. Η νόσος διαβαθμίζεται ανάλογα με τον βαθμό της δυσπλασίας:
- VaIN I: ήπια αλλοίωση, με υψηλή πιθανότητα αυτόματης υποστροφής
- VaIN II: μέτρια αλλοίωση
- VaIN III (ή HSIL – High-grade Squamous Intraepithelial Lesion): σοβαρή αλλοίωση, με αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης σε διηθητικό καρκίνο
Οι δυσπλαστικές αλλοιώσεις του κόλπου εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες που έχουν ιστορικό δυσπλαστικών αλλοιώσεων τραχήλου (CIN) ή αιδοίου (VIN) ή έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή για τέτοιες παθήσεις.
Παράγοντες κινδύνου
- Εμμένουσα λοίμωξη από υψηλού κινδύνου τύπους HPV
- Ιστορικό CIN ή VIN
- Κάπνισμα
- Ανοσοκαταστολή (π.χ. HIV λοίμωξη, μακροχρόνια λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων)
- Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στην περιοχή της πυέλου
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια η VaIN είναι συχνά ασυμπτωματική και διαγιγνώσκεται τυχαία στον προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο. Σε πιο προχωρημένες αλλοιώσεις μπορεί να παρατηρηθούν:
- κολπικές αιμορραγίες μετά τη σεξουαλική επαφή ή μεταξύ των περιόδων
- ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις
- πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
Διάγνωση
Η διάγνωση των δυσπλαστικών αλλοιώσεων του κόλπου γίνεται με συνδυασμό εξετάσεων:
- Τεστ Παπανικολάου και HPV-DNA test
- Κολποσκόπηση του κόλπου, όπου εξετάζεται με μεγέθυνση η κολπική επιφάνεια
- Βιοψία ύποπτων περιοχών για ιστολογική επιβεβαίωση
- Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. μαγνητική τομογραφία) για αποκλεισμό άλλων βλαβών
Θεραπεία
Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τον βαθμό της αλλοίωσης, την ηλικία της γυναίκας και την ύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου.
- VaIN I: Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αρκεί η στενή παρακολούθηση, καθώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτόματης υποστροφής.
- VaIN II–III: Απαιτείται θεραπευτική παρέμβαση για να προληφθεί η εξέλιξη σε καρκίνο του κόλπου.
Μέθοδοι θεραπείας:
- Laser εξάχνωση των βλαβών
- Χειρουργική εκτομή των προσβεβλημένων περιοχών
- Τοπική ανοσοθεραπεία (π.χ. imiquimod) ή χημειοθεραπευτικές αλοιφές σε επιλεγμένα περιστατικά
- Κολπική κωνοειδής εκτομή, σε εκτεταμένες ή υποτροπιάζουσες βλάβες
Η επιλογή της μεθόδου γίνεται εξατομικευμένα, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, την επιθυμία για διατήρηση της γονιμότητας και το μέγεθος/εντόπιση της αλλοίωσης.
Παρακολούθηση
Η VaIN παρουσιάζει σχετικά υψηλά ποσοστά υποτροπών, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η μακροχρόνια παρακολούθηση:
- τακτικό τεστ Παπανικολάου και HPV-DNA test
- επαναληπτικές κολποσκοπήσεις ανά 6–12 μήνες
- στενή επικοινωνία με τον γυναικολόγο για άμεση αντιμετώπιση τυχόν νέων αλλοιώσεων
Η εμπειρία της ομάδας μας
Οι ιατροί Δημήτρης Ευαγγελινός, MD, PhD και Παρασκευή Σκαφιδά, MD, PhD έχουν μεγάλη εμπειρία στη διάγνωση και αντιμετώπιση των δυσπλαστικών αλλοιώσεων του κόλπου, εφαρμόζοντας όλες τις σύγχρονες μεθόδους (Laser, τοπική θεραπεία, χειρουργική εκτομή) με στόχο:
- την πλήρη εξάλειψη της βλάβης
- την πρόληψη εξέλιξης σε καρκίνο
- τη διατήρηση της φυσιολογικής ανατομίας και λειτουργίας του κόλπου
Η εξατομικευμένη θεραπεία και η αυστηρή παρακολούθηση αποτελούν τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την προστασία της υγείας και της γονιμότητας κάθε γυναίκας.