Οι ιατροί Δημήτρης Ευαγγελινός, MD, PhD και Παρασκευή Σκαφιδά, MD, PhD διαθέτουν πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση στη χειρουργική των ινομυωμάτων, με ασθενείς από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Έχουν αντιμετωπίσει με απόλυτη επιτυχία πλήθος σύνθετων περιστατικών, ακόμη και τα πιο μεγάλα ή πολλαπλά ινομυώματα, που σε άλλες περιπτώσεις η προτεινόμενη λύση ήταν η αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή). Με εξατομικευμένες χειρουργικές τεχνικές, έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τη μήτρα και να προσφέρουν στις γυναίκες τη δυνατότητα εγκυμοσύνης και ασφαλούς τοκετού, με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Τι είναι τα ινομυώματα μήτρας;
Τα ινομυώματα μήτρας είναι οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Εμφανίζονται σε ποσοστό έως και 70% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και αναπτύσσονται από τα μυϊκά κύτταρα του μυομητρίου, περιβαλλόμενα από μία ψευδοκάψα. Μπορεί να είναι ένα και μικρό σε μέγεθος ή πολλαπλά, διαφορετικών διαστάσεων και εντοπίσεων.
Από την πολυετή εμπειρία μας, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις με περισσότερα από 50 ινομυώματα στην ίδια μήτρα. Η ανάπτυξή τους οφείλεται σε γενετικούς (μεταλλάξεις στο χρωμόσωμα Χ στη θέση 13), ορμονικούς, αλλά και περιβαλλοντικούς ή διατροφικούς παράγοντες.
Κατηγορίες ινομυωμάτων
Η ταξινόμηση γίνεται με βάση τη θέση τους στη μήτρα, γιατί αυτή καθορίζει τόσο τα συμπτώματα όσο και τη θεραπευτική προσέγγιση:
- Υπορογόνια ινομυώματα: Εντοπίζονται κάτω από το εξωτερικό περίβλημα της μήτρας (ορογόνο). Μπορεί να γίνουν μισχωτά και να προκαλέσουν πόνο από συστροφή.
- Ενδοτοιχωματικά ινομυώματα: Αναπτύσσονται μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας. Συχνά προκαλούν μεγάλη αιμορραγία και πόνο.
- Υποβλεννογόνια ινομυώματα: Αναπτύσσονται εντός της ενδομητρικής κοιλότητας και είναι αυτά που επηρεάζουν περισσότερο τη γονιμότητα, καθώς αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική του ενδομητρίου.
- Ενδοτραχηλικά ινομυώματα: Εντοπίζονται μέσα στον τράχηλο και συχνά προκαλούν συμπτώματα πίεσης ή αιμορραγία.
- Ενδοσυνδεσμικά ινομυώματα: Αναπτύσσονται στο παραμήτριο και στους συνδέσμους της μήτρας, δυσκολεύοντας τη χειρουργική προσπέλαση.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Περίπου το 20%–25% των γυναικών με ινομυώματα εμφανίζουν συμπτώματα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι εντελώς ασυμπτωματικά και εντοπίζονται τυχαία στον προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά περιλαμβάνουν:
- βαριά και παρατεταμένη αιμορραγία περιόδου (μηνορραγία)
- αιμορραγία μεταξύ περιόδων ή αναιμία
- πόνο ή αίσθημα πίεσης στην κοιλιά ή στη μέση
- δυσκοιλιότητα ή συχνουρία, λόγω πίεσης σε γειτονικά όργανα
- υπογονιμότητα ή επαναλαμβανόμενες αποβολές
Ινομυώματα και γονιμότητα
Τα ινομυώματα αποτελούν αιτία υπογονιμότητας περίπου στο 20% των γυναικών. Οι κύριοι μηχανισμοί είναι:
- απόφραξη των σαλπίγγων
- αλλοίωση της αιμάτωσης και της δομής του ενδομητρίου
- πίεση στο έμβρυο κατά την εμφύτευση
Ιδιαίτερα τα υποβλεννογόνια ινομυώματα έχουν τον πιο ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στη γονιμότητα. Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, η αφαίρεσή τους μπορεί να αυξήσει το ποσοστό επιτυχούς εγκυμοσύνης έως και 80%.
Κατά τη διάρκεια της κύησης, τα ινομυώματα μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος, προκαλώντας αυξημένο κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού ή καισαρικής τομής. Για αυτό η κύηση θεωρείται υψηλού κινδύνου και απαιτεί στενή παρακολούθηση.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με:
- γυναικολογική εξέταση και ψηλάφηση
- διακολπικό υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας
- υστεροσκόπηση για την εκτίμηση των υποβλεννογόνιων ινομυωμάτων
- μαγνητική τομογραφία (MRI) για ακριβή χαρτογράφηση, ιδιαίτερα σε γυναίκες με πολλαπλά ή μεγάλα ινομυώματα
Θεραπευτικές επιλογές
Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από το μέγεθος, τη θέση, τον αριθμό των ινομυωμάτων, την ηλικία της γυναίκας και την επιθυμία για τεκνοποίηση.
Συντηρητικές μέθοδοι
- Φαρμακευτικές θεραπείες (π.χ. αγωνιστές GnRH ή ulipristal) μπορεί να μειώσουν προσωρινά το μέγεθος ή να ελέγξουν τα συμπτώματα, αλλά έχουν περιορισμούς.
- Εμβολισμός των μητριαίων αρτηριών και HIFU (υψηλής ενέργειας εστιασμένος υπέρηχος) δεν προσφέρουν μακροχρόνια αποτελέσματα και μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα.
Χειρουργική αφαίρεση – Θεραπεία εκλογής
Η χειρουργική εξαίρεση των ινομυωμάτων (ινομυωματεκτομή) παραμένει η πιο αποτελεσματική λύση. Οι μέθοδοι περιλαμβάνουν:
- Υστεροσκοπική αφαίρεση: για υποβλεννογόνια ινομυώματα
- Λαπαροσκοπική ή ρομποτική μυομυεκτομή: για ενδοτοιχωματικά ή υπορογόνια ινομυώματα
- Ανοικτή χειρουργική (λαπαροτομία): για πολλαπλά ή πολύ μεγάλα ινομυώματα
- Υστερεκτομή: εφαρμόζεται μόνο σε γυναίκες που δεν επιθυμούν μελλοντική τεκνοποίηση και όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες επιλογές
Η χειρουργική εμπειρία της ομάδας μας
Οι ιατροί Δημήτρης Ευαγγελινός και Παρασκευή Σκαφιδά εφαρμόζουν όλα τα είδη χειρουργικών προσεγγίσεων, επιλέγοντας κάθε φορά τη μέθοδο που προσφέρει το καλύτερο αποτέλεσμα για την ασθενή.
- Προτιμάται η αφαίρεση όλων των ινομυωμάτων με αναίμακτο τρόπο και προσεκτική συρραφή όλων των στρωμάτων της μήτρας για να αντέξει στις πιέσεις μιας μελλοντικής κύησης.
- Δεν χρησιμοποιείται τεμαχισμός του όγκου (morcellation) για λόγους ογκολογικής ασφάλειας.
- Σε μεγάλου μεγέθους ή πολλαπλά ινομυώματα εφαρμόζεται προσωρινή απολίνωση των μητριαίων αγγείων ώστε να αποφεύγεται η αιμορραγία.
Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική μυομυεκτομή προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα (μικρές τομές, ταχεία ανάρρωση, λιγότερες συμφύσεις), αλλά απαιτούν μεγάλη χειρουργική εμπειρία. Στη Γ΄ Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική του Ιατρικού Διαβαλκανικού η τεχνική επιλέγεται αυστηρά εξατομικευμένα, ώστε να εξασφαλίζεται η ασφάλεια της γυναίκας και η διατήρηση της γονιμότητας.