Τι είναι
Ο καρκίνος του αιδοίου και του κόλπου ανήκει στους σπανιότερους γυναικολογικούς καρκίνους, αλλά η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την πρόγνωση. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ωστόσο μπορεί να διαγνωστεί και σε νεότερες γυναίκες, ιδιαίτερα σε όσες έχουν ιστορικό εμμένουσας λοίμωξης από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).
Η πρόληψη και ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος έχουν καθοριστική σημασία, καθώς τα προκαρκινικά στάδια (VIN – Vulvar Intraepithelial Neoplasia για το αιδοίο και VaIN – Vaginal Intraepithelial Neoplasia για τον κόλπο) μπορούν να εντοπιστούν και να θεραπευτούν πριν εξελιχθούν σε διηθητική νόσο.
Παράγοντες κινδύνου
- Εμμένουσα λοίμωξη από ογκογόνους τύπους του HPV
- Προκαρκινικές αλλοιώσεις (VIN, VaIN) που δεν έχουν θεραπευτεί
- Κάπνισμα
- Ανοσοκαταστολή (π.χ. HIV λοίμωξη, χρόνια λήψη ανοσοκατασταλτικών)
- Χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις στην περιοχή του αιδοίου ή του κόλπου
- Προηγούμενος καρκίνος τραχήλου μήτρας
Συμπτώματα
Οι καρκίνοι του αιδοίου και του κόλπου μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί στα αρχικά στάδια, γι’ αυτό και ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος. Όταν εμφανίζονται συμπτώματα, συνήθως περιλαμβάνουν:
- Κνησμό, κάψιμο ή πόνο στο αιδοίο
- Ορατή αλλοίωση, έλκος ή εξόγκωμα στο αιδοίο ή στον κόλπο
- Αιμορραγία ή δύσοσμες εκκρίσεις
- Δυσπαρευνία (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή)
- Διόγκωση βουβωνικών λεμφαδένων
Διάγνωση
Η διάγνωση στηρίζεται σε σειρά εξετάσεων:
- Κλινική εξέταση και επισκόπηση του αιδοίου και του κόλπου
- Βιοψία κάθε ύποπτης βλάβης
- Αιδοιοσκόπηση ή κολποσκόπηση για ακριβέστερη εκτίμηση
- Απεικονιστικός έλεγχος (μαγνητική ή αξονική τομογραφία) για την εκτίμηση της τοπικής ή λεμφαδενικής επέκτασης
Θεραπεία – Χειρουργική και λεμφαδενικός έλεγχος
Η κύρια θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης με στόχο την πλήρη εξαίρεση του όγκου με ελεύθερα όρια.
- Σε μικρές βλάβες μπορεί να πραγματοποιηθεί ευρεία τοπική εκτομή.
- Σε πιο εκτεταμένες βλάβες του αιδοίου μπορεί να χρειαστεί μερική ή ολική αιδοιοεκτομή, ενώ για τον καρκίνο του κόλπου απαιτούνται εξειδικευμένες εκτομές ανάλογα με την εντόπιση.
Ο έλεγχος των λεμφαδένων είναι καθοριστικός για την πρόγνωση:
- Η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα (Sentinel Node) έχει αλλάξει τα δεδομένα, καθώς επιτρέπει την αφαίρεση μόνο του πρώτου λεμφαδένα που δέχεται λέμφο από την περιοχή, μειώνοντας την ανάγκη για εκτεταμένες λεμφαδενεκτομές και τον κίνδυνο επιπλοκών όπως το λεμφοίδημα.
- Σε περιπτώσεις με ύποπτους λεμφαδένες γίνεται πλήρης βουβωνική λεμφαδενεκτομή.
Η χειρουργική μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά, ρομποτικά ή με λαπαροτομία (ανοικτή χειρουργική), ανάλογα με το μέγεθος του όγκου και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περίπτωσης.
Συμπληρωματικές θεραπείες
Σε πιο προχωρημένες νόσους ή όταν απαιτείται επιπλέον ογκολογική ασφάλεια μπορεί να χρειαστούν:
- Ακτινοθεραπεία, με ή χωρίς χημειοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία για συστηματικό έλεγχο
- Στοχευμένες θεραπείες σε επιλεγμένες περιπτώσεις
Η εμπειρία της ομάδας μας
Οι ιατροί Δημήτρης Ευαγγελινός, MD, PhD και Παρασκευή Σκαφιδά, MD, PhD διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση του καρκίνου του αιδοίου και του κόλπου, εφαρμόζοντας τις πλέον σύγχρονες τεχνικές χειρουργικής και λεμφαδενικού ελέγχου.
Η ομάδα μας ήταν από τις πρώτες στην Ελλάδα που εφάρμοσαν την τεχνική του φρουρού λεμφαδένα με χρήση πράσινου της ινδοκυανίνης (ICG) στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης, μειώνοντας σημαντικά την ανάγκη για εκτεταμένες λεμφαδενεκτομές και τις επιπλοκές τους, με άριστα ογκολογικά και λειτουργικά αποτελέσματα.
Κάθε θεραπευτική απόφαση λαμβάνεται εξατομικευμένα, ακολουθώντας τις διεθνείς οδηγίες (ESGO/ESTRO/ESP και NCCN) με στόχο την ογκολογική ασφάλεια και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής της γυναίκας.