Τι είναι ο ιός HPV;
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV – Human Papilloma Virus) είναι ο πιο συχνός ιός που μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής και ευθύνεται για ένα ευρύ φάσμα αλλοιώσεων στα γεννητικά όργανα. Υπάρχουν περισσότερα από 100 στελέχη του ιού, κάποια από τα οποία προκαλούν κονδυλώματα (χαμηλού κινδύνου) και άλλα συνδέονται με την εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου ή του αιδοίου (υψηλού κινδύνου).
Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι απαραίτητες, όχι μόνο για την απομάκρυνση των βλαβών, αλλά και για την πρόληψη σοβαρότερων επιπλοκών.
Πώς μεταδίδεται ο HPV
- μέσω σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής)
- με άμεση επαφή με το δέρμα ή τις βλεννογόνους περιοχές που φέρουν τον ιό
- σπάνια, από τη μητέρα στο νεογνό κατά τον τοκετό
Η λοίμωξη από HPV είναι ιδιαίτερα συχνή: εκτιμάται ότι το 80% των σεξουαλικά ενεργών ατόμων θα έρθει σε επαφή με τον ιό κάποια στιγμή στη ζωή του.
Συμπτώματα
Στις περισσότερες γυναίκες η λοίμωξη δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα και αναγνωρίζεται μόνο μέσω τεστ Παπανικολάου ή HPV DNA test. Όταν υπάρχουν εκδηλώσεις, αυτές περιλαμβάνουν:
- μικρές, ανώδυνες, θηλωματώδεις βλάβες (κονδυλώματα) στα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό
- αιμορραγία ή δυσφορία κατά τη σεξουαλική επαφή
- σπανιότερα, παθολογικές κολπικές εκκρίσεις
Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση
Ορισμένα στελέχη του HPV (16, 18 και άλλα υψηλού κινδύνου) μπορεί να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις (CIN) ή και καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Η διάγνωση γίνεται με:
- Τεστ Παπανικολάου (Pap test): ανιχνεύει κυτταρικές αλλοιώσεις
- HPV DNA test: εντοπίζει το στέλεχος του ιού
- Κολποσκόπηση: χαρτογραφεί τις ύποπτες περιοχές και επιτρέπει τη λήψη στοχευμένης βιοψίας
- Βιοψία: επιβεβαιώνει τη διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων
Θεραπευτική προσέγγιση
Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει πλήρως τον HPV από τον οργανισμό, αλλά οι βλάβες που προκαλεί μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Κονδυλώματα
- τοπικές θεραπείες με ειδικά σκευάσματα
- καυτηριασμός με διαθερμία ή laser
- κρυοθεραπεία (κατάψυξη των βλαβών)
Προκαρκινικές αλλοιώσεις
- LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure): αφαίρεση της αλλοίωσης με ηλεκτρικό βρόχο
- αφαίρεση με laser ή κωνοειδής εκτομή τραχήλου όταν απαιτείται
Η επιλογή της μεθόδου γίνεται ανάλογα με την ηλικία, την έκταση των βλαβών και την επιθυμία για διατήρηση της γονιμότητας.