Τι είναι

Η υστερεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται η μήτρα. Ανάλογα με την πάθηση και την έκταση της επέμβασης, μπορεί να αφαιρεθούν και άλλα αναπαραγωγικά όργανα, όπως οι ωοθήκες και οι σάλπιγγες. Η επέμβαση μπορεί να είναι θεραπευτική ή προληπτική και εφαρμόζεται όταν άλλες συντηρητικές θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές.

Πότε ενδείκνυται

• Ινομυώματα με έντονα συμπτώματα
• Υπερπλασία ή πολύποδες ενδομητρίου
• Καρκίνος μήτρας, τραχήλου ή ωοθηκών
• Ενδομητρίωση με σοβαρή συμπτωματολογία
• Πρόπτωση μήτρας (σε προχωρημένα στάδια)
• Χρόνια μητρορραγία που δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία
• Χρόνιος πυελικός πόνος με αποδεδειγμένο οργανικό υπόβαθρο

Τύποι υστερεκτομής

• Ολική υστερεκτομή: αφαίρεση μήτρας και τραχήλου
• Υφολική υστερεκτομή: αφαίρεση μόνο της μήτρας, με διατήρηση του τραχήλου
• Ριζική υστερεκτομή: αφαίρεση μήτρας, τραχήλου, παραμήτριου ιστού και τμήματος του κόλπου (κυρίως σε κακοήθειες)
• Με ή χωρίς ωοθηκεκτομή: ανάλογα με την ηλικία, τον κίνδυνο καρκίνου και τις επιθυμίες της γυναίκας

Τρόποι προσπέλασης

• Κολπική υστερεκτομή: μέσω του κόλπου, χωρίς τομές στην κοιλιά
• Λαπαροσκοπική ή ρομποτική: ελάχιστα επεμβατική, μέσω μικρών τομών
• Ανοικτή (κοιλιακή): σε πιο σύνθετες περιπτώσεις ή όταν χρειάζεται ευρεία πρόσβαση
• Συνδυασμένες τεχνικές: π.χ. λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενη κολπική υστερεκτομή (LAVH)

Προετοιμασία για την επέμβαση

• Προεγχειρητικός έλεγχος (αιματολογικός, καρδιολογικός, απεικονιστικός)
• Διακοπή συγκεκριμένων φαρμάκων (όπως αντιπηκτικά)
• Νηστεία πριν την επέμβαση
• Ενημέρωση για τη διαδικασία και τις πιθανές επιπλοκές

Πιθανές επιπλοκές

• Λοίμωξη τραύματος ή ουρολοίμωξη
• Αιμορραγία
• Κακώσεις ουροδόχου κύστης, ουρητήρων ή εντέρου
• Θρομβοεμβολικά επεισόδια
• Πρώιμη εμμηνόπαυση (αν αφαιρεθούν και οι ωοθήκες)
• Ψυχολογικές αλλαγές (άγχος, μεταβολή εικόνας σώματος)

Ανάρρωση

• Νοσηλεία 1–3 ημέρες, ανάλογα με τον τύπο επέμβασης
• Πόνος διαχειρίσιμος με αναλγητικά
• Επιστροφή σε καθημερινές δραστηριότητες σε 2–6 εβδομάδες
• Αποφυγή έντονης άσκησης και σεξουαλικών επαφών για 4–6 εβδομάδες
• Συνέχιση τακτικών γυναικολογικών ελέγχων, εφόσον διατηρείται ο τράχηλος ή υπάρχουν ωοθήκες

Επιδράσεις στη ζωή της γυναίκας

• Οριστική διακοπή περιόδου
• Αδυναμία τεκνοποίησης
• Πιθανή μείωση των συμπτωμάτων που προκάλεσαν την υστερεκτομή
• Αν βγουν οι ωοθήκες: συμπτώματα εμμηνόπαυσης και ανάγκη για ορμονική υποκατάσταση
• Ψυχολογική ανακούφιση ή δυσκολία – ανάλογα με την περίπτωση

Εναλλακτικές σε ορισμένες περιπτώσεις

• Ορμονική θεραπεία
• Εμβολισμός ινομυωμάτων
• Υστεροσκοπική αφαίρεση πολύποδα ή ινομυώματος
• Αφαίρεση μόνο των ωοθηκών ή του τραχήλου
• Φυσικοθεραπεία και υποστηρικτικά μέσα για πρόπτωση